Zwanger? Dit zijn je rechten en plichten

Je bent zwanger? Proficiat!
Geniet met volle teugen van het leven in je buik. We overlopen even welke rechten en plichten je als zwangere werkneemster hebt en welke bescherming je geniet.
 

Breng je werkgever op de hoogte – zonder schroom of schuldgevoel.

• Wanneer? De meeste vrouwen wachten tot na de eerste drie kwetsbare maanden van de zwangerschap.
• Hoe? Je mag je blijde nieuws mondeling, schriftelijk of via e-mail melden. Een persoonlijk gesprek is wel eleganter: zo leg je de basis voor een positieve samenwerking. Meld je zwangerschap daarnaast ook met een aangetekende brief.
• Medisch attest. Bezorg je werkgever het officiële zwangerschapsattest van de huisarts of de gynaecoloog met daarop de vermoedelijke bevallingsdatum. Verstuur het aangetekend - minstens 7 weken (9 weken bij een meerling) voor je bevallingsdatum.

Vanaf het ogenblik dat je werkgever op de hoogte is van je zwangerschap, geniet je een extra ontslagbescherming.

• Niet absoluut. Het gaat om een bescherming tegen ontslag omdat je zwanger bent. Je werkgever mag dus je arbeidsovereenkomst wel beëindigen om redenen die niets met je zwangerschap of bevalling te maken hebben – bijvoorbeeld bij sluiting van een afdeling. Hij moet dit wel kunnen bewijzen.
• Hoe lang? Je ontslagbescherming loopt tot een maand na jouw bevallingsverlof of de verlenging ervan. Neem je – na je moederschapsverlof – dagen van postnatale rust? Dan loopt de bescherming tot een maand na afloop van deze periode.

Binnen de twee weken na jouw officiële melding, moet je werkgever een risico-evaluatie maken van de mogelijke gevaren en gezondheidsrisico’s op de werkvloer voor jou en je ongeboren baby. Hij moet je er over informeren.

• Welke risico’s?
  • Fysiek: schokken, trillingen, tillen van zware lasten, ioniserende stralingen en extreme warmte of koude, gevaarlijke bewegingen, verplaatsingen of houdingen.
  • Biologisch: agentia die gevaarlijk zijn voor de moeder, de foetus of de baby (bacteriën, virussen...).
  • Chemische agentia met nummers R 40, 45, 46, 47, 49; gevaarlijke of kankerverwekkende producten die je via contact met de huid kunt opnemen, pesticiden, ...
  • Zware arbeidsomstandigheden op de werven, in de mijnen, handarbeid in werkbelastende omstandigheden

Zijn jij en je ongeboren kind, of je boorling via de borstvoeding blootgesteld aan gezondheidsrisco’s op je werk? Dan moet je werkgever onmiddellijk maatregelen treffen. Hij kan je ook tijdelijk ander werk geven, je een andere plek toewijzen of je preventief beschermingsverlof geven. In dat laatste geval krijg je een vervangingsinkomen van het ziekenfonds. Dat bedraagt 90% van je brutoloon.

Uit schuldgevoel langer en later werken in de weken voor je zwangerschapsverlof? Een slecht idee! Van zodra je zwanger bent, mag je geen overuren meer presteren of arbeid verrichten die jou of de gezondheid van je kind kunnen schaden.

Voor zwangerschapscontroles of medische onderzoeken die niet buiten de normale werkuren kunnen plaatsvinden, heb je recht op betaalde afwezigheid. Breng je baas er op voorhand van op de hoogte. En bezorg hem of haar een doktersbriefje – als hij/zij ernaar vraagt of als je arbeidsreglement of cao dit voorschrijft.

Geef je jouw baby borstvoeding? Breng je werkgever hiervan op de hoogte – meteen nadat je het werk hervat. Hij of zij moet dan nagaan of er bloostelling is aan één of meerdere risico’s zoals hoger vermeld. Is dat het geval? Dan moeten er opnieuw preventiemaatregelen genomen worden.